کد مطلب:21949 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:29

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

احساس مي كنم گناه تمام وجودم را گرفته، به حالت معنوي ديگران غبطه مي خورم، نمي دانم براي اينكه يك فرد بهتري باشم چه كار كنم؟

احساسي كه در شما وجود دارد، آميزه اي است از بينش و نگرش منفي نسبت به خود، همراه با گرايش ها و آرمان هاي عالي و مثبت. نگرش هاش منفي، احتمالاً معلول شرايط خارجي و محيطي است كه در آن رشد كرده ايد. اين شرايط موجب نوعي احساس حقارت، و خودكم بيني شده است. و در مقابل، فطرت توحيدي و الهي، شما را به جهاني وراي اين عالم فرا مي خواند و پيوسته از درونتان بانگ مي زند: {Sتو را از كنگره عرش مي زنند صفير# ندانمت كه در اين دامگه چه افتادست S} برخورد دو عامل بيروني و دروني فوق، نوعي نزاع و كشمكش در نفس شما ايجاد كرده و مسائلي را كه از آن نام برده ايد، پديد آورده است. اكنون بايد ديد راه چاره در چيست؟ و چگونه مي توان از اين معركه و كارزار، كامروا و فيروزمند خارج شد؟ در اين رابطه، دو حركت اساسي لازم است: 1- حركتي علمي در جهت شناخت صحيح و تحليلي درست از خود و رهيدن از پندارهاي ناصواب، مأيوس كننده و پوچ گرايانه. 2- جهادي علمي در راستاي نيل به آرمان هاي مقدس و والاي الهي. 1- در يافتن دركي بهتر از خود، بايد امور زير را مورد توجه قرار داده و آنها را به جد باور كنيد: الف) ايمان ضعيف، چيزي نيست كه انسان در برابر آن ناتوان باشد. فرضاً ايمان شما نسبت به برخي از چيزها ضعيف باشد، ليكن خداوند به شما اراده و قدرت بالايي در تقويت ايمان داده است. بنابر اين اولاً خدا را شاكر باشيد كه شما را به سوي دين و ايمان هدايت كرده است. ثانياً در حفظ اين سرمايه عظيم و گران بها بكوشيد. ثالثاً خود را بر تقويت آن توانا بدانيد و در مسير رشد تدريجي آن، با جديت هر چه تمام تر بكوشيد. مطمئن باشيد در اين زمينه، خداوند يار و ياور شما خواهد بود. ب ) اين احساس كه بنده خوبي در پيشگاه خدا نيستم، خود يكي از بهترين حالات است كه بايد براي وجود اين احساس، به خود تبريك بگوييد؛ زيرا هر اندازه بنده خود را در پيشگاه خدا كوچك تر و حقيرتر ببيند، نزد خدا مقام و درجه اي والاتر خواهد داشت و هر قدر خود را بزرگ و نيكو به حساب آورد، نزد او ذليل تر و خوارتر خواهد بود. در عين حال بايد توجه داشته باشيد كه اين احساس لطيف و عالي، موجب يأس و نوميدي نشود؛ زيرا يأس، دامي شيطاني جهت راهزني رهروان كوي حق تعالي است؛ بلكه اين احساس، بايد موجب التجاي بيشتر شما در درگاه الهي و استمداد از او و عزم و جديت جهت هر چه بهتر شدن بگردد. بنابر اين بكوشيد به اين گونه احساسات، نقش و كار كردي مثبت بدهيد و در راه تعالي و كمال از آنها استفاده كنيد. ج ) هرگز خود را اصلاح ناپذير نپنداريد. اصلاً همين كه خواستار اصلاح و تعالي نفس هستيد، مي رساند كه بزرگ ترين ركن اساسي اصلاح پذيري را دارا هستيد. اصلاح ناپذير كساني اند كه با هزاران عيب، خود را از همه برتر مي شمارند و هرگز حاضر نيستند وجود اندك عيب و نقصي را در خودشان بپذيرند. در حالي كه خداوند منان بزرگ ترين موهبت را به شما ارزاني داشته و در شما ميل به سوي اصلاح و نيكي را در مراتب بالاي آن قرار داده است. بنابر اين شما گام اول را برداشته ايد و بايد گام دوم را برداريد؛ يعني، انگيزه اي را كه در شماست، با عزمي راسخ و برنامه اي منظم و متعادل به فعليت برسانيد. د ) براي خودسازي، رشد و تعالي معنوي بايد برنامه ريزي كنيد. بايد دقيق و حساب شده عمل كرد، توجه به چند نكته ضروري است: شناخت درست قابليت ها و توانايي ها و استعدادهاي خويش براي داشتن برنامه صحيح و منظم لازم است. در برنامه ريزي بايد بسيار دقيق و حساب شده عمل نمود و امور زير را در نظر داشت: {T1) واقع گرايي:T} برنامه بايد متناسب با توان واقعي باشد به عبارت ديگر بسياري از اوقات شكست در اجراي برنامه ها به خاطر آن است كه بيش از حد سنگين و توان فرساست. {T2) جذابيت:T} در برنامه ريزي به كيفيت بيش از كميت بايد اهتمام داشت ؛ مثلا به جاي آنكه انسان تصميم بگيرد همه روزه صبحگاهان يك جزء قرآن بخواند مي تواند آن را حتي به يك صفحه تقليل دهد. ولي كوشش كند آن را با حال و توجه كامل و تدبر در معاني تلاوت نمايد. هم چنين بكوشد نمازهاي خود را با حضور قلب و توجه بخواند و... . {T3) تدريج:T} دربرنامه ريزي بهتر است انسان از حداقل آغاز كند ولي در انديشه گسترش و افزون سازي آهسته و آرام آرام باشد؛ مثلا اگر از اول خواندن نماز شب بر او سخت و دشوار مي نمايد بنا داشته باشد كه فقط يك ركعت وتر را بخواند و پس از يك هفته دو ركعت شفع را هم اضافه نمايد و پس از مدتي 8 ركعت ديگر نافله شب را. {T4) رعايت مراتب ومراحل:T} در روند خودسازي بايد مرتبه به مرتبه به پيش رفت و از آغاز نمي توان همه مدارج كمال را يك مرتبه سير نمود؛ مثلا بهتر است انسان ابتدا از انجام واجبات و تحفظ بر شرايط و جزئيات آنها شروع كند و در كنار آنها به ترك محرمات بپردازد و همواره بر نيفتادن در دام هواهاي نفساني جديت كند و پس از مدتي كه اقاليم سبعه عالم ملك خويش (اعضاي بدني) را تحت قانون شرع در آورد به انجام مستحبات و ترك مكروهات بپردازد. نيز پس ازمدتي به ملكوت وجود خويش نظر افكنده وسعي در ريشه كن ساختن ملكات رذيله و تخليه وجود از خبائث كند و پس از آن عبادات ظاهريه رابه قلب سرايت دهد و با حضور قلب نماز بخواند و در آن درجات گوناگون حضور را سپري كند. {T5) عزم و استواري:T} پس از تنظيم برنامه با ملاحظات فوق با اراده قاطع بر انجام آنها ايستادگي كند ونفس خود را از طفره رفتن و كسالت ورزيدن با جديت تمام باز دارد. {T6) استعانت و توسل:T} براي موفقيت از خداوند بزرگ همواره استمداد جويد و به ائمه اطهار(ع) متوسل شود. 7 ) به كارگيري روش مشارطه، مراقبه، محاسبه، معاتبه و معاقبه. {T8) پيروي از الگوها؛T} مانند اهل بيت(ع) و علماي بزرگ اخلاق. ضمناً از كتاب هايي مانند: چهل حديث و آداب الصلوة امام خميني مي توانيد استفاده نماييد. و اما ريا كه شرك خفي نام دارد بسيار خطرناك است و چون ناشي از عدم شناخت صحيح خداوند متعال است مسلّم چاره رفع آن تلاش در جهت شناخت هر چه بيشتر و بهتر خداوند متعال است. اگر انسان باور كند كه {Hلا مؤثر في الوجود الاّ اللَّه H} كه تنها مؤثر در عالم هستي خداوند متعال است ديگر ريا نخواهد كرد. براي آگاهي بيشتر ر.ك: 1- قلب سليم،آيت اللَّه دستغيب 2- اربعين،امام خميني ه ) در مورد زندگي بزرگان بايد به كتاب هاي مربوط به زندگي آنان مراجعه كنيد.